KNOWLEDGEความแตกต่างของ Focused และ Radial Shockwave: รักษาน้องชายไม่แข็งควรเลือกทำแบบไหน

(บทความนี้ต่อจากหัวข้อที่แล้ว “ทำไมทำ Shockwave มาหลายที่แต่น้องชายยังไม่สู้” ที่หมอทิ้งท้ายไว้ว่าจะมาเล่าให้ฟังต่อว่า จริงๆ แล้ว Shockwave ของแท้เป็นแบบไหน ความแตกต่างของ Focus และ Radial Shockwave คืออะไร นะครับ)

ประวัติและกลไกการเกิด Shockwave

คนไข้หลายคนถามหมอว่ามีอาการนกเขาไม่ขันควรเลือกทำ Shockwave แบบไหนดี แล้ว Focused หรือ Radial Shockwave คืออะไร แบบไหนดีกว่ากัน หมอขออธิบายไปทีละขั้นแบบนี้นะครับ

Shockwave ถูกนำมาใช้ในทางการแพทย์นานแล้วตั้งแต่ราวๆ ปี ค.ศ. 1960 เพื่อใช้ในการสลายนิ่วที่ไต และต่อมามีการนำมาใช้ในกลุ่มอาการทาง Orthopedic pain โดยแนวคิดหลัก คือ การสร้างคลื่นจากภายนอกร่างกายแล้วส่งผ่านเนื้อเยื่อลงไปสลายนิ่วภายในไต โดยต้องไม่ทำให้เนื้อเยื่อระหว่างทางเกิดความเสียหาย

Shockwave คือคลื่นเสียง (Sound wave) ที่เกิดขึ้นจากการระเบิดในชั้นบรรยากาศ เช่น เวลาเกิดฟ้าผ่า หรือเวลาเครื่องบินบินด้วยความเร็วสูงๆ ลักษณะของ Shockwave จะเป็น Acoustic Pulse ที่มีความดันสูงและเพิ่มขึ้นมากในเวลาอันรวดเร็ว (High positive pressure amplitudes and a steep pressure increase) จนสามารถส่งผ่านพลังงานจากจุดกำเนิดไปยังปลายทางไกลๆได้ เช่น กระจกแตกจากคลื่นเสียง

แหล่งกำเนิดของ Shockwave ในเครื่องมือแพทย์มีหลายแบบ เช่น แบบ Electrohydrulic (ใช้กระแสไฟฟ้า spark ให้เกิดคลื่นในของเหลว), Piezoelectric, Electromagnetic (คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า) เป็นต้น

แบบไหนคือ Shockwave ของแท้

Shockwave ที่เอามาประยุกต์ใช้รักษาภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ (ED: Erectile Dysfunction) ในปัจจุบัน จะมีสองแบบหลักๆ คือ Focused Shockwave และ Radial Pressure wave หมอต้องขอบอกไว้ตรงนี้เลยว่า “ในทางวิทยาศาสตร์แล้ว เครื่องแบบ Focused Shockwave เท่านั้นที่ได้รับการยอมรับว่าเป็น Shockwave จริงๆ ส่วนเครื่องแบบ Radial เป็นเพียง Pressure wave เท่านั้น ไม่ใช่ True Shockwave”

จากรูปและตารางด้านบนจะเห็นได้ว่า Shockwave จริงๆ ที่เกิดจากเครื่องแบบ Focus กับ Pressure Wave ที่เกิดจากเครื่องแบบ Radial มีคุณลักษณะต่างกันอย่างชัดเจน โดย Focused Shockwave จะมี Pressure สูงกว่ามาก ส่งพลังงานลงได้ลึกกว่า และมีผลลัพธ์เกิดการเปลี่ยนแปลงในระดับเซลล์ ในขณะที่เครื่องแบบ Radial จะมี Pressure ต่ำกว่าและส่งพลังงานลงได้แค่ถึงชั้นตื้นๆ ของเนื้อเยื่อ

“เครื่อง Focused Shockwave จะมีราคาแพงกว่า Radial Shockwave มาก”

รักษาน้องชายไม่แข็งควรเลือก Focused หรือ Radial Shockwave

หมอขอตอบว่า Focused และ Radial Shockwave มีข้อดีข้อเสียแตกต่างกัน Focused Shockwave จะส่งพลังงานลงไปได้ลึกกว่า ทำให้เหมาะกับการรักษารอยโรคที่อยู่ในระดับลึกๆ ในขณะที่ Radial Shockwave จะเหมาะกับการรักษารอยโรคที่อยู่ตื้นๆ เช่น กลุ่ม myofascial pain syndrome

“งานวิจัยรักษา ED ส่วนใหญ่ใช้ Focused Shockwave ในการรักษา” อย่างไรก็ตาม Radial Shockwave ก็สามารถนำมาใช้รักษาภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศได้ แต่อาจต้องใช้จำนวน shot การยิงที่สูงมาก เช่น เป็น 10,000 shot เพื่อให้เทียบเท่ากับการยิงด้วย Focused Shockwave ในหลักพัน shot และเครื่อง Radial ที่จะเอามายิงรักษา ED ให้ได้ผลดีต้องเป็นเครื่องในระดับที่มีคุณภาพสูงพอสมควร อาจต้องต้องมีหัวยิงเฉพาะเพื่อปรับพลังงานให้ลงได้ลึกขึ้น แต่ในทางปฏิบัติทั่วไป เราจะเห็นคลินิกจำนวนมากใช้เครื่อง Radial Shockwave แบบราคาถูกที่ไม่ได้มาตราฐานมาใช้ ทำให้หลายคนทำ shockwave แล้วไม่เห็นการเปลี่ยนแปลง

วิธีแยกความแตกต่างเครื่อง Focused กับ Radial Shockwave

เครื่อง Radial Pressure Wave จะมีลักษณะเป็นปืนยิงแบบกระแทก ลักษณะเดียวกับที่ใช้รักษาทางกายภาพทั่วไปเวลายิงจะมีเสียงดัง

สรุป

Shockwave แบบ Focus เท่านั้นที่เป็น Shockwave ตามนิยามจริงๆ ทางวิทยาศาสตร์ ส่วนหัวแบบ Radial เป็นเพียง Pressure wave
Focused Shockwave มีงานวิจัยรองรับเรื่องการรักษาภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศมากกว่า
Radial Shockwave ก็ใช้รักษา ED ได้ แต่ต้องเป็นเครื่องรุ่นที่ค่อนข้างมาตราฐานสูง ไม่ใช่ Radial แบบทั่วๆไป และอาจต้องใช้จำนวน shot การยิงที่มากกว่าหลายเท่าเพื่อให้ผลลัพธ์การรักษาเทียบเท่ากับ Focused Shockwave
Shockwave เป็นส่วนสำคัญของการรักษา ED แต่ไม่ใช่ทั้งหมด คนไข้ควรต้องได้รับการตรวจรักษาอย่างอื่นด้วย ถ้าอยากให้อาการดีขึ้นอย่างยั่งยืน